Budowa studni to rozwiązanie, które warto rozważyć, gdy nie ma doprowadzonego wodociągu do działki budowlanej lub chcemy zabezpieczyć się przed skutkami suszy wynikającymi z katastrofy klimatycznej czy ograniczyć koszty za zużycie wody. Studnia głębinowa to ujęcie wody podziemnej kopane lub wiercone w glebie. Sięga do wód podskórnych, wtedy nie nadaje się do spożycia, lub wód głębinowych, do których nie dostają się zanieczyszczenia z powierzchni i nadaje się do spożycia.
Zgodnie z przepisami prawa każda działka budowlana przeznaczona pod zamieszkanie ludzi musi mieć możliwość przyłączenia uzbrojenia działki lub bezpośrednio budynku do sieci wodociągowej. Tam, gdzie jest to niemożliwe buduje się indywidualne ujęcie wody oraz zbiornik na ścieki. Na posesji możemy też wybudować dodatkowe ujęcie wody na działce już przyłączonej do sieci wodociągowej jako na przykład źródło wody do podlewania roślin w ogródku.
Od 2015 roku formalności związane z budową studni głębinowej są prostsze. Nie potrzeba już zgody budowlanej ani nie trzeba zgłaszać budowy, ponieważ studnia nie spełnia definicji budowli zawartej w ustawie. Są jednak sytuacje zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 roku, gdy trzeba postarać się o pozwolenie wodnoprawne lub projekt robót geologicznych. Ujęcie wód głębinowych musi znajdować się w odpowiedniej odległości określonej w rozporządzeniu od granic działki, budynków, szamba i wybiegów dla zwierząt. Należy również zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego czy nie są w nim zawarte zakazy dotyczące ujęć wodnych.
Ustawa o prawie wodnym z 2017 roku określa, że pozwolenie wodnoprawne to jedno z rodzajów zezwoleń wydawanych przez organy administracyjne i jest ono warunkiem niezbędnym do korzystania z ujęć wody naziemnych i podziemnych przez właściciela działki oraz do wykonywania urządzeń wodnych, czyli np. studni głębinowej.
Pozwolenie wodnoprawne będzie niezbędne, jeśli planowana studnia ma być głębsza niż 30 metrów lub pobór wody będzie przekraczał 5 metrów sześciennych na dobę czy nie będzie zwykłym korzystaniem z wód, czyli zaspokajaniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego lub rolnego.
Otrzymanie pozwolenia wodnoprawnego wiąże się z uiszczeniem opłaty i złożeniem wniosku z załącznikami:
Jeśli głębokość planowanej studni przekracza 30 metrów, ilość pobieranej wody jest wyższa niż określona w ustawie lub inwestycja znajduje się na terenie górniczym, to inwestycja stanowi w świetle ustawy robotę geologiczną. Zgodnie z obowiązującym prawem prace geologiczne mogą być wykonywane tylko na podstawie projektu robót geologicznych określonym w art. 79 ust. 2 ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Projekt składa się z części graficznej oraz tekstowej. Część tekstowa powinna zawierać opis i cel robót, lokalizację. A część graficzna projektu zawiera mapę topograficzną lokalizacji robót.
Taki projekt w dwóch egzemplarzach wraz z informacją o prawach wnioskodawcy do nieruchomości, na której planowane są roboty, składa się do odpowiedniego organu administracji geologicznej, który zatwierdza go w drodze decyzji po uzyskaniu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta na okres nie dłuższy niż 5 lat. Inwestor zobowiązany jest też do zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia robót geologicznych organowi administracji górniczej i wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w formie pisemnej.